Z monotypią na żelatynie pracuje się bardzo przyjemnie i… szybko. Praca z tą techniką nie wymaga użycia prasy graficznej, ani żadnych specjalistycznych materiałów, pozwala za to uzyskać ciekawe, szlachetne efekty. Warsztat jest propozycją kierowaną do „dużych” zainteresowanych eksperymentami ze śladem graficznym i „małych”, dla których malowanie po galarecie może być świetnym urozmaiceniem zabawy i nauki, np. mieszania kolorów.
Monotypia nazywana jest w techniką jednej odbitki (gr. monos – oznacza jeden, typos odbicie). Obraz, podobnie jak w klasycznych metodach grafiki warsztatowej, powstaje za pośrednictwem matrycy, ale pracując z monotypią nie mamy możliwości stworzenia nakładu identycznych odbitek. Monotypię można wykonywać na wiele sposobów; wykorzystując płytki plexi, szyby szklane, rysując po specjalnie przygotowanym podłożu lub używając znalezionych matryc i struktur (liście, pióra, tektura itp.) W tej prezentacji proponuję wyjątkowo przyjemną odmianę monotypii, której najważniejszym elementem jest zastygnięta tafla galarety.
Potrzebne materiały
- Paczka żelatyny spożywczej
- Gorąca woda i naczynie do rozmieszania żelatyny
- Płytkie naczynie, do którego wlejemy roztwór (półmisek z wyższym rantem, plastikowy pojemnik, głęboki talerz, jednorazowy plastikowy talerzyk – pamiętaj, że kształt naczynia będzie Twoim polem/obszarem do pracy)
- Farby wodne w dowolnym kolorze (akryle, tempery, plakatówki, tusze lub wodorozcieńczalne farby do grafiki)
- Pędzle, ewentualnie wałeczek graficzny lub malarski
- Paleta malarska, ewentualnie podkładka do rozprowadzania farby wałkiem (paletą może być kawałek kartonu lub stary talerzyk/ do rozprowadzenia farby wałkiem wystarczy płytka plexi)
- Materiały pozwalające odbić kształty i struktury (liście, wybrane rośliny, kawałki koronki, firanki, pognieciona folia, sznurek, tektura falista, folia bąbelkowa itd.)
- Dowolny rodzaj papieru – zacznij od zwykłych niezbyt grubych kartek np. z bloku rysunkowego
- Gąbka do naczyń
- Szmatka
Przed rozpoczęciem działania przygotuj miejsce, na mokre prace ( zabezpiecz podłogę, gazetami lub wykorzystaj sznurek i klipsy do wieszania bielizny).
Przygotowanie żelatyny
Rozpuść żelatynę używając mniejszej ilości wody niż wskazano w przepisie na opakowaniu. Przelej roztwór do przygotowanego naczynia, staraj się nalać żelatynę po same brzegi. Usuń bąble powietrza. Ostudzoną żelatynę wstaw do lodówki. Zastygnięta żelatynowa tafla jest Twoją bazą do stworzenia matrycy! Możesz po niej malować pędzlem lub spróbować równomiernie nałożyć farbę wałkiem, przykładać do farby wycięte szablony, odbijać struktury różnych materiałów, maskować/kadrować fragmenty matrycy itd.
Na zdjęciu widać przeniesienie charakterystycznego śladu pędzla, jakie umożliwia praca z monotypią na matrycy żelatynowej.
Wykonanie odbitki
Aby przenieść swój rysunek na papier (czyli wykonać odbitkę) przyłóż kartkę papieru do matrycy i delikatnie dociśnij dłonią po całej powierzchni drukującej. Ostrożnie ściągnij papier z matrycy – gotowe. Uwaga! Zbyt duży docisk może spowodować uszkodzenie lub pęknięcie żelatyny.
Zwróć uwagę, że papier nie zbiera całej farby z matrycy. Po wykonanej odbitce możesz spróbować odbić obraz po raz kolejny (będzie delikatniejszy), lub dalej pracować z farbą, która pozostała na żelatynie. Jeżeli chcesz zmienić kolor na jaśniejszy lub wykonać całkowicie nową kompozycję możesz przetrzeć matrycę gąbką z wodą, delikatnie zebrać nadmiar wody miękką szmatką i zacząć pracę od początku na czystej powierzchni.
Spróbuj poukładać wybrane elementy bezpośrednio na matrycy pokrytej farbą (istotne, żeby nie były zbyt wysokie) i wykonać odbitkę. Warto sprawdzić, jaki obraz otrzymasz, kiedy w kolejnym kroku ściągniesz je z matrycy.
Możesz nadać ostateczny charakter swoim kompozycjom uzupełniając je delikatnym rysunkiem lub doklejając dodatkowe elementy.
Przykładowe efekty uzyskane przy pracy z monotypią na matrycy żelatynowej:
FILM – MONOTYPIA NA ŻELATYNIE
Autor: Aldona Bzowska