Dom Modlitwy Mizrachi. Nazwa  Mizrachi (hebr. wschodni) pochodzi od ortodoksyjnego odłamu syjonizmu. Obiekt mieści się w budynku przy ulicy Potockiego 3 i powstał prawdopodobnie w czasie I wojny światowej. Inicjatorem był bogaty kupiec Chil Wiener, który udostępnił swoją kamienicę pod dom modlitewny.  Miejsce to niegdyś zwane było potocznie „Małym Będzinem”.

Dom modlitwy zdobi bogata ikonografia mająca ścisły związek z ruchem syjonistycznym. Dekoracja ścienna trzyma się trzech wątków tematycznych: pejzaży Ziemi Świętej, symboli 12 plemion Izraela i 12 znaków zodiaku. Miejsce jest jednym z siedmiu takich obiektów w Polsce o tak dobrze zachowanej astrologii. Polichromie na ścianach ukazują miejsca i symbolikę mające szczególne znaczenie dla tejże kultury: ulicę Herzla w Tel Awiwie, uliczkę w Jaffie, grób Absaloma, grób Racheli, lampkę chanukową i menorę.

Obiekt przetrwał okres II wojny światowej w stanie nienaruszonym. Został przebudowany dopiero po 1945 roku, kiedy to postanowiono przerobić go na mieszkanie. Zapomniany na lata został odkryty na nowo w lipcu 2004 roku przez Adama Szydłowskiego (dzięki informacji byłego mieszkańca Będzina). Po trzech latach starań miejsce to zostało wpisane do rejestru zabytków, a od kwietnia 2012 roku podlega pod Muzeum Zagłębia w Będzinie.

Tekst i grafika: Joanna Mańka

Dlaczego pobliska Czeladź zwana jest przez niektórych Szwecją, a znajdujący się w niej kościół Katedrą Notre-Dame? Skąd w mieście wzięła się owiana legendami Czarownica? Na powyższe i wiele innych pytań, znaleźć można odpowiedź wybierając się do Czeladzi – najstarszego miasta Zagłębia Dąbrowskiego!

Grafika warsztatowa, nazywana też artystyczną, to dziedzina sztuki – podobnie jak rysunek czy malarstwo. Uzyskany obraz, (czyli nasza odbitka) nie jest jednak efektem pracy „z gestu” – rysowanym czy namalowanym bezpośrednio przez narzędzie trzymane w ręku. Grafika powstaje, bowiem za pośrednictwem matrycy, czyli najważniejszego elementu w tej dziedzinie sztuki. Tradycyjnie przygotowana matryca pozwala na wielokrotne powielenie (odbicie) naniesionego na nią obrazu.

Najbardziej charakterystyczną cechą grafiki jest właśnie to, że może być odbita wiele razy, a tym samym istnieć w kilku takich samych egzemplarzach, z których każdy ma wartość oryginału.

Jak zrobić Kusudamę? Prezentuje Beata Wiszniewska.

Góra Św. Doroty w Będzinie – Dorotka

Obiekt mieści się w Będzinie, dzielnicy Grodziec i jest jednym z najwyższych wzniesień Wyżyny Śląskiej. Wzgórze należy do Obszaru Chronionego Góry Doroty. Miejsce posiada dużą wartość historyczną – nosi ślady osadnictwa kultury łużyckiej z IV – III w. p. n. e. Korzystne warunki topograficzne terenu sprawiły, że kilka wieków później wyrasta tutaj grodzisko średniowieczne. W 1635 roku na górze wybudowano kościół należący do zakonu Norbertanek ze Zwierzyńca pod Krakowem. Na początku XIX w. Prusacy chcieli wybudować na Dorotce fortyfikacje obronne. Nie doszło do tego, jednak pruscy inżynierowie wywieźli kilka skrzyń z wykopalisk odkrytych podczas robót inżynieryjnych. Niestety nie wiadomo gdzie i co dokładnie zostało wywiezione. Przepadła większość najstarszej historii tego miejsca.

Archeolodzy w latach 60 XX wieku prowadzili na wzgórzu poszukiwania odnajdując fragmenty naczyń oraz narzędzi. Poszukiwania wznowiono w 2004 roku, niestety dość szybko zostały przerwane. Odsłonięto wówczas między innymi fragment kamiennej drogi prowadzący od zbocza góry do środka wierzchołka. Na wschodnim stoku góry znajduje się źródło zabudowane kapliczką. Woda według wierzeń ludowych posiada właściwości lecznicze.

Ciekawostka
Przez wzgórze biegnie Droga św. Jakuba (Via Regia). Jest to pielgrzymkowy szlak sygnowany muszlą św. Jakuba lub żółtą strzałką zwany z hiszpańskiego Comino de Santiago. Posiada on wiele miejsc startowych, a celem jest katedra w Santiago de Campostela w Hiszpanii, gdzie spoczęły szczątki Apostoła Jakuba.

Autor tekstu oraz rysunków: Joanna Mańka